Εκτύπωση Κλείσιμο ΠαραθύρουΤου Αλέξανδρου Μαντζούτσου*
Η κοινωνική και πολιτική στοχοποίηση του δικηγόρου ως κατά τεκμήριο προνομιούχου και φοροφυγά όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια αλλά, αντιθέτως, αγνοεί πλήρως την οικονομική εξαθλίωση την οποία βιώνουν σήμερα οι περισσότεροι συνάδελφοι. Ο μέσος δικηγόρος εργάζεται σκληρά –και τις περισσότερες φορές υπό ιδιαιτέρως αντίξοες συνθήκες– από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ• δεν περιφέρεται στα τηλεοπτικά παράθυρα, δεν κατέχει θέσεις σε διοικητικά συμβούλια και επιτροπές, δεν ζει μια πολυτελή ζωή.
Εντελώς ενδεικτικά αξίζει να επισημανθεί ότι, όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία του έτους 2010, το 1/3 των δικηγόρων της Αθήνας δεν είχε ούτε μία παράσταση σε δικαστήριο και, αντιστοίχως, το 1/2 των δικηγόρων της Αθήνας δεν συνέπραξε ούτε σε ένα συμβόλαιο. Οι δικηγόροι οι οποίοι έχουν αξιοπρεπή εισοδήματα δεν είναι στην πραγματικότητα παρά η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα.
Περισσότερο δραματική είναι η κατάσταση που επικρατεί ιδίως στους ασκούμενους δικηγόρους, οι οποίοι δεν απολαμβάνουν στην πράξη απολύτως καμία εγγύηση για οτιδήποτε, και στους νέους δικηγόρους, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία παρέχουν τις υπηρεσίες τους ως έμμισθοι συνεργάτες σε δικηγορικά γραφεία, με αποδοχές που στις περισσότερες περιπτώσεις υπολείπονται του μισθού ενός ανειδίκευτου εργάτη, χωρίς ασφαλιστική κάλυψη και, εν γένει, χωρίς να μπορούν να επικαλεστούν ούτε καν τα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα.
Ο Leonidas Jaworski, ειδικός εισαγγελέας στο σκάνδαλο Watergate, είχε πει ότι «όταν οι δικτάτορες και οι τύραννοι επιζητούν να καταλύσουν τις ατομικές ελευθερίες, ο πρώτος τους στόχος είναι το δικηγορικό λειτούργημα». Οταν η πολιτική εξουσία λαμβάνει διαρκώς νέα μέτρα τα οποία πλήττουν όχι μόνο τα ως επί το πλείστον πενιχρά εισοδήματά μας, αλλά πρωτίστως την ίδια τη φύση της δικηγορίας ως δημοσίου λειτουργήματος, ο μέσος δικηγόρος –όσο ευσυνείδητα κι αν ασκεί το λειτούργημά του– είναι άραγε σε θέση να ανταποκριθεί στον θεσμικό του ρόλο ως συλλειτουργού στην απονομή της Δικαιοσύνης, υπερασπιστή των δικαιωμάτων του ανθρώπου, θεματοφύλακα του κράτους δικαίου και εγγυητή των φιλελεύθερων συνταγματικών θεσμών;
Εξυπακούεται ότι για όλα τα ανωτέρω ζητήματα δεν αρκεί ο προβληματισμός και η ανταλλαγή απόψεων επί των θέσεων και των προτάσεων του κάθε συναδέλφου χωριστά, αλλά χρειάζεται ευρεία και διεξοδική συζήτηση με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων. Προς αυτήν την κατεύθυνση, εκτιμώ ότι θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη η ανάληψη μιας πρωτοβουλίας από την Ενωση Ασκουμένων και Νέων Δικηγόρων Αθηνών για τη διοργάνωση του πρώτου πανελλήνιου κλαδικού συνεδρίου ασκουμένων και νέων δικηγόρων ώστε, μέσω της συλλογικής διαβούλευσης, να κατατεθούν ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες προτάσεις, να διατυπωθούν συνολικές θέσεις και να αναζητηθούν ουσιαστικές λύσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων του κλάδου μας.
* Ο κ. Αλέξανδρος Μαντζούτσος είναι δικηγόρος Αθηνών.
------------------------------------------------------
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Καθημερινή" (9-7-2011), http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_09/07/2011_448681