Ο Δικηγόρος

Άρθρο 1 Κώδικα Δικηγόρων: «Ο δικηγόρος είναι δημόσιος λειτουργός. Το λειτούργημα του αποτελεί θεμέλιο του κράτους δικαίου.». Άρθρο 2: «Ο δικηγόρος είναι συλλειτουργός της δικαιοσύνης. Η θέση του είναι θεμελιώδης, ισότιμη, ανεξάρτητη και αναγκαία για την απονομή της.». Σε μια εποχή όπου η ισοπέδωση θεσμών και αξιών είναι συνήθης, θα πρέπει ως κοινωνία να στραφούμε από την αρχή στην κατανόηση και την αναγνώριση θεμελιωδών θεσμών, αναγκαίων για την προάσπιση του κράτους δικαίου.

Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια η κεντρική εξουσία επέλεξε τη στοχοποίηση επαγγελματικών ομάδων προκειμένου, δήθεν, να επιτύχει με τον τρόπο αυτό την εξυγίανση τους και να πατάξει τη φοροδιαφυγή. Καμία, όμως, άλλη κατηγορία επαγγελματιών δεν στοχοποιήθηκε τόσο πολύ όσο οι δικηγόροι. Τεχνητά και για πολύ μεγάλο διάστημα συντηρήθηκε στην επικαιρότητα η συζήτηση για τους «φοροφυγάδες» δικηγόρους, που προασπίζονται τάχα ξεπερασμένες αντιλήψεις και συντεχνιακά συμφέροντα εις βάρος όλων των υπολοίπων. Η ρητορική αυτή, συνδυασμένη μάλιστα με αντίστοιχη περί «προνομιούχων δικαστών», ως βασική συνέπεια είχε να πληγεί ακόμα περισσότερο η εμπιστοσύνη των πολιτών στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης στη χώρα μας. Όμως, όταν ο πολίτης δεν μπορεί να εμπιστευτεί τη δικαιοσύνη, τότε άραγε που θα στραφεί;

Δεν αρνείται κανείς ότι υπήρχαν πολλές στρεβλώσεις στο χώρο μας ήδη πριν την έναρξη της κρίσης, που έχρηζαν ριζικής αντιμετώπισης Ωστόσο, η ίδια η πολιτεία όλα αυτά τα χρόνια όχι μόνο δε λάμβανε καμία πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση των παθογενειών αλλά, αντιθέτως, η ίδια τις συντηρούσε και τις επέτεινε, χωρίς καμία διάκριση, χωρίς κανένα σεβασμό στο θεσμικό ρόλο των δικηγόρων. Και, ασφαλώς, αποσιωπώντας σκοπίμως ότι χιλιάδες νέοι δικηγόροι αδυνατούν να ανταπεξέλθουν ακόμα και σε βασικές τους υποχρεώσεις. Κανένας σχεδιασμός, καμία μέριμνα για συνολική αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Αποτελεί, λοιπόν, σήμερα κοινωνική αναγκαιότητα η αποκατάσταση του κύρους του δικηγορικού λειτουργήματος. Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να συμβάλλουν τόσο η Πολιτεία, σταματώντας την αναίτια στοχοποίηση μας και διοργανώνοντας άμεσα θεσμικό διάλογο για την αναμόρφωση γενικά του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, όσο και ο Σύλλογος μας, λαμβάνοντας σειρά μέτρων και πρωτοβουλιών.

Ο δικηγόρος βρισκόταν πάντοτε στην κορυφή της κοινωνικής πυραμίδας, σε όλες τις εποχές και σε όλες τις χώρες. Δεν το λέμε αυτό με κάποια διάθεση ελιτισμού, άλλωστε δεν είναι μόνο αυτός, και, σίγουρα, χωρίς καμία διάθεση διάκρισης και κατηγοριοποίησης των ανθρώπων. Ιστορικά, όμως, μέσα από τις κοινωνικές διαμάχες, τις διεκδικήσεις, την πρόοδο της ανθρωπότητας και την εξελικτική πορεία του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, ο ρόλος του δικηγόρου εδραιώθηκε και αναγνωρίστηκε ως του θεσμικού εγγυητή που σε κάθε ανθρώπινη σχέση, σε κάθε διαφορά ατόμου και πολιτείας, αναλάμβανε την υπεράσπιση των δικαιωμάτων όσων το είχαν ανάγκη. Χωρίς το δικηγόρο του, κάθε πολίτης θα ήταν ανυπεράσπιστος έναντι της κρατικής αυθαιρεσίας, της αδικίας (έστω και αναίτιας) και έναντι κάθε άλλου που βάλει αδίκως εναντίον του. Ο δικηγόρος αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στο θεσμό της Δικαιοσύνης, που εξισορροπεί το ζυγό της ώστε στο τέλος να μετουσιώνεται σε πράξη. Μπορούμε να δεχτούμε ότι δεν είναι πάντα απολύτως επιτυχής η συμβολή του, μπορούμε όμως να διανοηθούμε τις συνέπειες της απουσίας του;

Καθόλου τυχαία ή υπερβολική δεν είναι, λοιπόν, η επιλογή του νομοθέτη να θεωρεί το λειτούργημα του δικηγόρου ως «θεμέλιο του κράτους δικαίου». Και σε μια εποχή που οι ίδιες οι έννοιες της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης αμφισβούνται και πλήττονται, θα πρέπει, θεσμικά, να διαφυλαχθεί και να αναδειχθεί το κύρος του δικηγορικού λειτουργήματος, προς όφελος της ίδιας της κοινωνίας και των θεσμών της.